ΤΡΥΠΗΤΗ(ΎΠΑΝΑ, ΙΣΟΒΑ 'Η ΜΠΙΤΖΙΜΠΑΡΔΙ ): " Ίσταται κατά τον βορράν, στηριζόμενο επί φυσικού μπαλκονίου, εξόχως μεγαλοπρεπής και η περικλείουσα αιώνια βλάστηση αποτελεί τον μανδύα του. Αυτός λάμπει και απαστράπει εις όλα τα παιχνίδια των χρωμάτων εις καθημερινό θέαμα και ακτινοβολεί ως φαιοπράσινη φλόγα υπό τας πρωϊνάς αχτίδας του ηλίου".

''Πρός άρκτον δ' 'ομορα ήν τω Πύλω δύο πολίδια Τριφυλιακά 'Υπανα και Τυπανέαι και ποταμοί δε δύο εγγύς ρέουσι, ο τε Δαλίων (Διάγων) και ο Αχέρων εκβάλοντες εις τον Αλφειόν"
(Στράβων Η΄3,15)

ΤΡΥΠΗΤΗ :ΤΟ ΜΠΑΛΚΟΝΙ ΤΟΥ ΑΛΦΕΙΟΥ

ΤΡΥΠΗΤΗ :ΤΟ ΜΠΑΛΚΟΝΙ ΤΟΥ ΑΛΦΕΙΟΥ

Πέμπτη 18 Φεβρουαρίου 2016

Η σκάλα της ζωής του άντρα!



Η "σκάλα" ανήκει σε ομάδα λαϊκών ζωγράφων και κοσμούσε παλαιότερα καφενεία, ταβέρνες και σε λεωφορεία ακόμα. Ας δούμε όμως λεπτομερέστερα την αναπαράσταση αυτή και να ξεδιαλύνουμε το ιδεολογικό της νόημα. Η εικόνα χωρίζεται σε δυο νοηματικούς χώρους, όπου η άνοδος ταυτίζεται με την νεότητα και η κάθοδος με τα γηρατειά. Στην βάση της πυραμίδας υπάρχει το προπατορικό αμάρτημα με τον Αδάμ και την Εύα. Ξεκινώντας από τ΄αριστερά προς τα δεξιά θα δούμε τις τρεις μεγαλύτερες βιολογικές ενότητες-σταθμοί του άντρα που ξεκινά με την γέννηση-μωρό, την ενηλικίωση- ζευγάρωμα-αναπαραγωγή και τα γηρατειά-θάνατο. Με την γέννηση έρχεται το μωρό-αγόρι στον κόσμο φυσικά με την ύπαρξη μητέρας. Εν συνεχεία παρουσιάζεται στην ανέμελη παιδική ηλικία με την παρουσία μητέρας. Στα 20 παρατηρούμε τον άντρα να ερωτεύεται και να απουσιάζει η μητέρα πλέον ως υπόσταση αφού την θέση της παίρνει το "έτερον ήμισυ". Στα 30 έχει πλέον κaκαθιερωθεί στην κοινωνία και αυτό το υποδηλώνει το κοστούμι που φορά, ενώ πλέον έχει μπει στο νέο κύκλο της ζωής με την βιολογική ακολουθία και την απόκτηση τέκνων. Στα 40 και στα 50 η καταξίωση είναι εμφανής τόσο σε κοινωνικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο αλλά ταυτόχρονα αρχίζει και η "κάτω βόλτα". Η κάθοδος θέλει και υποστήριξη και ο πιο κατάλληλος γι΄αυτό είναι ο διάδοχος γιος που θα στηρίξει τον πατέρα, κάτι που θα ενδυναμωθεί με την ύπαρξη του εγγονού στο δεύτερο σκαλί της καθόδου. Ακολουθεί η πιο προχωρημένη ηλικία με την εφημερίδα στο χέρι και το κοστούμι που μας φανερώνει το κύρος της ηλικίας, ενώ στο επόμενο παρατηρούμε την απουσία κοστουμιού την θέση του οποίου έχει πάρει μια ρόμπα και η απαραίτητη ύπαρξη στήριξης από τον γιο ή τον εγγονό. Τέλος στο τελευταίο σκαλί ο άντρας είνα μόνος και ανήμπορος καθισμένος σε μια πολυθρόνα περιμένοντας το τέλος το επίγειου κύκλου του. Η μόνη του παρηγοριά είναι οι αναμνήσεις της ζωής του γιατί άλλη χαρά δεν έχει.
Όλη η ιδεολογία της ζωής του άντρα σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία μέχρι και τον προηγούμενο αιώνα, συμπυκνωμένη σε μια εικόνα ενός άσημου καλλιτέχνη που κοσμούσε μέρη εστίασης και διασκέδασης και στιγμάτισε γενιές και γενιάς.

Κυριακή 14 Φεβρουαρίου 2016

Η προσφορά της Σπάρτης στη φιλοσοφία η βραχυλογία.



(Μιλάει ο Σωκράτης)

Λοιπόν, θα προσπαθήσω να σας αναπτύξω τη γνώμη μου πάνω σ’ αυτή την ωδή, είπα. Δηλαδή, από τις ελληνικές χώρες η φιλοσοφία πρωτοφάνηκε στην Κρήτη και στη Σπάρτη και εκεί είναι περισσότερο απλωμένη· σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου δεν βρίσκονται τόσοι σοφιστές όσοι εκεί.
 Μόνο που εκείνοι δεν το παραδέχονται και κάνουν τον αμόρφωτο, για να μη μάθει όλος ο κόσμος ότι εκείνο που τους κάνει ανώτερους από όλους τους Έλληνες είναι η σοφία (κάτι τέτοιο δεν κάνουν κι οι σοφιστές που μας έλεγε ο Πρωταγόρας;), και να μείνουμε με την εντύπωση ότι η πολεμικότητα και η αντρεία είναι που τους κάνει ανώτερους· κι αυτό, επειδή πιστεύουν ότι, αν οι άλλοι μάθουν τι είναι εκείνο που τους κάνει ανώτερους, όλοι θα επιδοθούν σ’ αυτό, τη σοφία.
 Τώρα όμως, με το να κρατήσουν μυστικό εκείνο, ξεγέλασαν όσους στις άλλες πολιτείες λακωνίζουν· κι έτσι στην προσπάθειά τους να τους μιμηθούν άλλοι σχίζουν τ’ αυτιά τους και τυλίγουν τα πόδια τους με λουριά και καταπιάνονται με τη γυμναστική και φορούν κοντά πανωφόρια, με τη σκέψη πως αυτά βέβαια είναι που κάνουν τους Λακεδαιμονίους πρώτους ανάμεσα στους Έλληνες.
 Οι Λακεδαιμόνιοι όμως, όταν θελήσουν να συζητήσουν ελεύθερα με τους σοφιστές του τόπου τους – βαριούνται βλέπεις πια να συζητούν μαζί τους κρυφά – διώχνουν από τη χώρα τους,  τους ξένους (και τους λακωνίζοντας που αναφέραμε και κάθε άλλον ξένο που βρίσκεται στη χώρα τους) και συζητούν με τους σοφιστές, χωρίς να τους παίρνουν είδηση οι ξένοι· κοντά σ’ αυτά δεν αφήνουν κανέναν νέο να κινήσει για άλλη πόλη – το ίδιο κάνουν και οι Κρήτες – για να μην ξεμάθει την αγωγή που πήρε στην πατρίδα του.
 Σ’ αυτές λοιπόν τις πολιτείες δεν βρίσκονται μονάχα άντρες, αλλά και γυναίκες περήφανες για τη σοφία τους.
 Και για να καταλάβετε ότι τα λόγια μου αυτά είναι αληθινά και ότι οι Σπαρτιάτες έχουν πάρει την καλύτερη μόρφωση πάνω στη φιλοσοφία και τη ρητορική, σας λέω τούτο: αν θελήσει κανείς να συζητήσει με τον τελευταίο από τους Σπαρτιάτες, θα διαπιστώσει πως πάνω στα περισσότερα θέματα αυτός φαίνεται ένα τίποτε· στη συνέχεια όμως, σ’ ένα οποιοδήποτε σημείο της συζήτησης, γυρνά και σου πετά ξαφνικά μια εντυπωσιακή φράση, σύντομη κι όλο νεύρο, σαν φοβερός ακοντιστής, έτσι που ο συνομιλητής του να φαίνεται κοντά του σαν μωρό παιδί, τίποτε περισσότερο.
 Αυτό το έχουν καταλάβει αρκετοί και από τους σημερινούς και από τους παλιούς, δηλαδή ότι καλύτερα λακωνίζει κανείς φιλοσοφώντας παρά ασκώντας τη γυμναστική, αφού παρατήρησαν ότι μόνο ένας άνθρωπος με τέλεια μόρφωση μπορεί να εκφράζεται με αυτόν τον τρόπο. Σ’ αυτούς ανήκει κι ο Θαλής ο Μιλήσιος κι ο Πιττακός ο Μυτιληναίος κι ο Βίας από την Πριήνη κι ο Σόλων ο συμπολίτης μας κι ο Κλεόβουλος από τη Λίνδο και ο Μύσων από τις Χηνές· έβδομον μαζί τους λογαριάζουν τον Χίλωνα τον Λακεδαιμόνιο.
 Όλοι αυτοί ήταν φανατικοί οπαδοί και εραστές και μαθητές της σπαρτιατικής παιδείας. Απόδειξη ότι κάτι τέτοιο ήταν η σοφία τους είναι οι σύντομες φράσεις, οι αξιομνημόνευτες που έχει πει ο καθένας τους και που, αφού συγκεντρώθηκαν όλοι αυτοί, τις έκαναν κοινό αφιέρωμα στον Απόλλωνα, στον ναό του στους Δελφούς, σαν τον πρώτο καρπό της σοφίας τους, χαράζοντας τα επιγράμματα που λέει και ξαναλέει όλος ο κόσμος: «γνώρισε τον εαυτό σου» και «μακριά από τις υπερβολές».
 Τώρα, για ποιο λόγο τα λέω αυτά; Γιατί τον παλιό καιρό μ’ αυτόν τον τρόπο φιλοσοφούσαν: με σύντομες φράσεις, σαν τους Λάκωνες. Έτσι και το ρητό αυτό του Πιττακού περνούσε από στόμα σε στόμα και το εκτιμούσαν ιδιαίτερα, και οι σοφοί το επαινούσαν, δηλαδή το «να ’ναι κανείς καλός είναι δύσκολο».
 http://www.egriechen.info

Κυριακή 7 Φεβρουαρίου 2016

Ο Αναστάσιος Παπαλέξης και ο συμβιβασμός με το Ελληνικό δημόσιο!


H οικογένεια Παπαλέξη κατείχε μεταξύ πολλών άλλων τσιφλικιών και τα χωριά Κρέσταινα και Γκρέκα. Στα κατάστιχα "λογιέται" ως κτηματίας Ανδριτσαίνης και είναι ένα ακόμη παράδειγμα της ληστρικής συμπεριφοράς των Ανδριτσάνων να εκμεταλευτούν την απελυθέρωση από τους Τούρκους, έναντι των συμπατριωτών τους Ολυμπίων. Είναι γεγονός πως κατέβηκαν ως και την Αγουλινίτσα (Επιτάλιο) για να καρπωθούν εκτάσεις μεγάλες αφήνοντας στους υπολοίπους ¨ψίχουλα" γαιών. Κατά τη τουρκοκρατία η Κρέσταινα αναφέρεται ως ιδιόκτητη των Αναγνώστη Δεληγιάννη και Αναστ. Παπαλέξη. Φαίνεται πως κατόπιν ο Παπαλέξης αγόρασε το μερίδιο του Δεληγιάννη. Δηλώνεται επίσης ότι ολόκληρη η αγροτική περιοχή εντός των ορίων των χωριών αυτών ανήκει στην οικογένεια.  Τα όρια των κοινοτήτων, που αποτελούσαν τους δήμους, είχαν καθορισθεί στη χώρα μας από τη δεκαετία του 1830, μετά από συμφωνία επιτροπών εκλεκτών κατοίκων των τοπικών δήμων και του δημοσίου.
Το έτος 1864, ο Αναστάσιος, ήγειρε αγωγή κατά του δημοσίου, ζητώντας να αναγνωριστούν στην ιδιοκτησία του, τα δάση και οι συστάδες των δένδρων του δημοσίου, που βρίσκονταν εντός των ιδιόκτητων τσιφλικιών του, Κρέσταινας και Γκρέκα.
Σύμφωνα με την συμβιβαστική παρούσα απόφαση, διακρίνεται ότι το δικαίωμα του Παπαλέξη προέρχεται από τουρκοκρατία και ότι δεν υπήρχε κάποιος πρόσφατος νόμος, περί «αναγκαστικής απαλλοτρίωσης», διαφορετικά το δημόσιο, δεν θα του παραχωρούσε τα δάση.
Πάντως είναι παράδοξο, ότι μετά από 36 χρόνια (δημιουργία του Ελληνικού κράτους το 1828) ζητά ο Παπαλέξης την ιδιοκτησία του, την οποία τελικά έλαβαν οι απόγονοί του το 1887, δηλ. μετά από 23 χρόνια, από την αγωγή και 59 χρόνια από τη πραγματική απαίτηση του 1828, και τούτο με συμβιβασμό, ο οποίος συνίσταται στη πληρωμή των δικαστικών εξόδων τα οποία ανέρχονται σε 5.000 δρχ. (ποσό αρκετά μεγάλο) αλλά συμφέρον δια τον Παπαλέξη διότι ελάμβανε δάση συμβατικής αξίας 10.000 δρχ.    
Θεωρητικά ο Παπαλέξης θα έπρεπε να είχε ζητήσει και την αποζημίωση χρήσης των δασών από το δημόσιο και τούτο από το έτος 1828, αλλά αυτό δεν καταγράφεται στο παρόν έγγραφο.
Η ευνοϊκή, για τους Παπαλεξαίους απόφαση, μάλλον οφείλεται και στη «βοήθεια» κάποιων υψηλά ιστάμενων προσώπων, πιθανότατα συγγενών, κατά τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, δεδομένου ότι οι γιοί του Αναστασίου εκλέχθηκαν βουλευτές, ο μεν Αλέξιος το 1869, ο δε Παναγιώτης το 1874, αλλά και αυτών την έδρα «κληρονόμησε» ο Νικόλαος εκλεγόμενος από το 1887 μέχρι το 1910 αρκετές φορές.  
Παρακάτω θα παραθέσω τον συμβιβασμό του Δημοσίου με τους απογόνους του εκλιπόντος προεστού Αναστασίου Παπαλέξη.

13.7.1888.   Συμβιβασμός Παπαλέξη με το Δημόσιο.    
Αντιγραφή.

Αριθ.  13.892        
Εν Αθήναις σήμερον την δεκάτην τρίτην Ιουλίου του χιλιοστού οκτακοσιοστού ογδοηκοστού ογδόου έτους ημέραν Τετάρτην εν τω συμβολαιογραφείω μου κειμένω εν τη επί της οδού Πλούτωνος  υπ’ αριθ. 6  οικίᾳ των κληρονόμων Ραφαήλ Γάσπαρη ενώπιον εμού του Συμβολαιογράφου και κατοίκου Αθηνών Γρηγορίου Μπαρκά και των γνωστών μοι μαρτύρων Νικολάου Ράδου   δικηγόρου και Σωτηρίου Κανάτου Δημοσίου υπαλλήλου κατοίκων Αθηνών πολιτών Ελλήνων εχόντων τα νόμιμα προσόντα και μή εξαιρετέων ενεφανίσθησαν αφ’ ενός μεν ο κύριος Μιλτιάδης Ράλλης  νομικός Σύμβουλος και πληρεξούσιος του επί των Οικονομικών Υπουργού   εκπροσωπούντος το Δημόσιον δυνάμει του υπ’ αριθ. 68743 της έκτης Ιουλίου 1888 ογδοηκοστού ογδόου έτους εγγράφου του Υπουργού των Οικονομικών  προσαρτομένου εν τω παρόντι  και αφ’ ετέρου ο Κος Νικόλαος Παπαλέξης   κτηματίας κάτοικος Ανδριτσαίνης και διαμένων ενταύθα δι’ εαυτόν και ως πληρεξούσιος της Καλλιρρόης Χήρας Αλεξίου Παπαλέξη   και επιτρόπου των ανηλίκων τέκνων της Αναστασίου, Γεωργίου και Ελένης Αλεξίου Παπαλέξη, κατοίκων απάντων Ανδριτσαίνης δυνάμει του υπ’ αριθ. 2502 της πέμπτης Ιουλίου 1888 ογδοηκοστού ογδόου έτους πληρεξουσίου γενομένου ενώπιον του Συμβολαιογράφου Ανδριτσαίνης Ν. Ι. Τζαννέτου   προσαρτωμένου εν τω παρόντι  και Γεώργιος Δ. Καρυτινός Αρειοπαγίτης    κάτοικος Αθηνών ενεργών ως επίτροπος των ανηλίκων του αποβιώσαντος Παναγιώτου Παπαλέξη τέκνων Αικατερίνης και Δημητρίου κάτοικοι άπαντες Αθηνών και εξέθεσαν τα εξής  γνωστοί  άπαντες,  ο Αναστάσιος Παπαλέξης  ήγειρε κατά του Δημοσίου, μετά προηγουμένην αίτησιν θεραπείας του από Πέμπτης Νοεμβρίου 1864 εξηκοστού τετάρτου έτους,  αγωγήν του ενώπιον των εν Καλάμαις Πρωτοδικών δι’ ής διεξεδίκει τα εντός των ιδιοκτήτων αυτού χωρίων Κρέσταινα και Γκρέκα δάση  και το εν τοις αγροίς αυτών σποραδικώς δένδρα και εζήτη την απόδοσιν τωνεισοδημάτων αυτών από του 1855 πεντηκοστού πέμπτου έτους μέχρι παραδόσεως διαρκούσης της δίκης ταύτης απεβίωσεν, το πρώτον, ο ενάγων Αναστάσιος Παπαλέξης και κληρονομιθείς εξ αδιαθέτου παρά των τέκνων του Αλεξίου, Παναγιώτου και Νικολάου,  κατόπιν απεβίωσαν προσέτι οι Αλέξιος και Παναγιώτης και εκληρονομήθησαν εξ αδιαθέτου υπό των ειρημένων τέκνων των εξ ών τα μεν του Αλεξίου Παπαλέξη επιτροπεύονται υπό της Καλιρρόης χήρας Παπαλέξη τα δε του Παναγιώτου Παπαλέξη υπό του Γεωργίου Καρυτινοῦ  εν τη δίκη ταύτη τη εξακολουθησάση μεταξύ των ειρημένων προσώπων και του Δημοσίου εξεδόθησαν διάφορα διαφόρων Δικαστηρίων αποφάσεις, η τελευταία η υπ’ αριθ. 700 / 58703 / 1887 ογδοηκοστού εβδόμου έτους απόφασις των εν Αθήναις εφετών επί τη βάση αιτήσεως των αντιπροσώπων των κληρονόμων Παπαλέξη προς συμβιβαστικήν λύσιν της διαφοράς,  Ο επί των Οικονομικών Υπουργός προσεκάλεσεν την γνώμιν του νομικού συμβουλίου και λαβών υπ’ όψιν την από 22 Ιουνίου 1888 ογδοηκοστού ογδόου έτους υπ’ αριθ. 190 δοθείσαν έγγραφον γνωμοδότησιν του Νομικού συμβουλίου τούτου ενέκρινεν ταύτην και παρήγγηλε τον ειρημένον Νομικόν σύμβουλον Μιλτιάδην Ράλλην να συνάψη συμβασιν συμβιβασμού περί της προκειμένης διαφοράς, υπό τους όρους τους αναφερομένους εις τε τη ειρημένη γνωμοδοτήσει και τω περιέχοντι την παραγγελίαν ταύτην ειρημένω  πληρεξουσίω εγγράφω υπ’ αριθ. 743 ο Νικόλαος Παπαλέξης και η Καλιρρόη χήρα Αλ. Παπαλέξη ενεργούσα ως επίτροπος των ανηλίκων τέκνων της Αναστασίου, Γεωργίου και Ελένης και τη βάσει της Δικηγορικής γνωμοδοτήσεως του δικηγόρου Αθηνών Γεωργίου Ζάρμα και του διασκέματος καιγνωμοδοτήσεως του συγκενιακού συμβουλίου [10]  των ανηλίκων αυτών του συγκροτηθέντος νομίμως εν Ανδριτσαίνη ενώπιον του αὐτόθι ειρηνοδίκου ως προτίνεται εκ της από πέμπτης Ιουλίου 1888 ογδοηκοστού ογδόου έτους και υπ’ αριθ. εκατόν σαράντα τρία εκθέσεώς του γνωμοδοτείται όπως ενεργήση εις τα ανήλικα ο κάτωθι εκτεθησόμενος συμβιβασμός  και  ο Γεώργιος Καρυτινός ενεργών ως επίτροπος των ορφανών Π. Παπαλέξη Αικατερίνης και Δημητρίου επί τη βάσει της ειρημένης γνωμοδοτήσεως του δικηγόρου Ζάρμα και του διασκέματος της γνωμοδοτήσεως του συγκενιακού συμβουλίου των ανηλίκων αυτών γενομένην νομίμως ενώπιον του ειρηνοδίκου του Β. Ειρηνοδικείου Βορείας πλευράς Αθηνών ως προκύπτει εκ της από ενδεκάτης Ιουλίου 1888 ογδοηκοστού  ογδόου έτους και υπ’ αριθμόν 605 εκθέσεώς του των γνωμοδοτούντων, ότι συμφέρει διά τα ανήλικα ο κατωτέρω συμβιβασμός απεδέχθησαν πάντες την απόφασιν του επί των οικονομικών Υπουργού και  συνομολόγησαν τον ακόλουθον συμβιβασμόν.   Το Δημόσιον αναγνωρίζει εις τους ειρημένους συμβαλλομένους και εκ κληρονομίας διαδόχους του ενάγοντος Αναστασίου Παπαλέξη  κυρίουςτων διεκδικουμένων δασών και δένδρων των περιεχομένων εντός των γνωστών ορίων των ιδιοκτήτων αυτών χωρίων Κρεσταίνης και Γκρέκα των περιγραφομένων εν τη ειρημένῃ από πέμπτην Νοεμβρίου 1864  εξηκοστού  τετάρτου έτους αγωγή ήτοι του μεν χωρίου Κρέσταινα συνορευομένα ανατολικώς με όρια χωρίον Μούνδριζα, δυτικώς με όρια χωρίου Λαδικού και Αλητσελεπή,  μεσημβρινώς με όρια χωρίου Ρισόβου και  αρκτικώς  με όρια του χωρίου Επάνω  και  Κάτω  Μακρύσια,  του δε  Γκρέκα [11]   ανατολικώς με όρια χωρίου Πλατιάνας και Μπρουμάζι  δυτικώς με όρια χωρίων  Μούνδριζα και Σμέρνας και αρκτικώς μετά των χωρίων Μπρουμάζι Ζωνάτου και Μούνδριζας και παραδίδει εις αυτούς την νομήν και κατοχήν τωνειρημένων δασών και δένδρων δικαιούμενοι να εγκατασταθώση αυτοί  ο Νικόλαος Παπαλέξης δι’ εαυτόν καί ως πληρεξούσιος της Καλιρρόης χήρας Αλεξίου Παπαλέξη ως επιτρόπου των προαναφερθέντων τέκνων της και ο Γεώργιος Καρυτινός ως επίτροπος των μνημονευθέντων ανηλίκων τέκνων του Π. Παπαλέξη  αποδέχονται την αναγνώρισιν της κυριότητας αυτών ταύτης παραλαμβάνουσι την κατοχήν των ειρημένων δασών και δένδρων και επιφυλάσσονται να εγκατασταθώσι νομίμως εις την φυσικήν κατοχήν των ειρημένων κτημάτων  παραιτούμενοι δε πάσης κατά του δημοσίου περί αποδόσεως εισοδημάτων και εξόδων αξιώσεών των, αναλαμβάνουσι την υποχρέωσιν να πληρώσωσι προς το δημόσιον δια τα μέχρι τούδε υπ’ αυτού δαπανηθέντα δικαστικά έξοδα δραχμάς πέντε χιλιάδας (αριθ. 5.000) εις δέκα ίσας δόσεις καταβάλλοντες ανά παν έτος και κατά πάσαν πρώτην Σεπτεμβρίου ανά πεντακοσίας δραχμάς μέχρις εξοφλήσεως,  η πληρωμή δε της πρώτης δόσεως γενήσεται την πρώτην Σεπτεμβρίου ενεστώτος έτους, της δευτέρας την πρώτην Σεπτεμβρίου 1889 ογδοηκοστού εννάτου έτους και ούτω καθ’ εξής.  Υπό τας ειρημένας συνθήκας καταργείται η μεταξύ του Δημησίου και των κληρονόμων Παπαλέξη μνημονευομένη ανωτέρω δίκη, συνεπεία της από πέμπτης Νοεμβρίου 1864 εξηκοστού τετάρτου έτους αγωγής του Αναστασίου Παπαλέξη γεννηθείσα.  Η αξία των ανωτέρω αναφερομένων δασών και δένδρων ορίσθη διά τον κανονισμόν του χαρτοσήμου εις δραχμάς δέκα χιλιάδας. Τα ανωτέρω πάντα συνομολόγησαν και παρεδέχθησαν άπαντες οι συμβαλλόμενοι. Διά το υπερβάλλον τέλος χαρτοσήμου εξεδόθη το υπ’ αριθμόν 824 διπλώτυπον εισπράξεως του Β. Κεντρικοῦ υποταμίου εκ δραχμών τριάκοντα και 5 % προσαρτηθέντι τούτου εν τω παρόντι.  Πρός συμπλήρωσιν δε του παρόντος χαρτοσήμου προσετέθη ανάλογος ένσημος χάρτης εκ δραχμών πέντε.  Πρός βεβαίωσιν τουτων συνετάχθη το παρόν όπερ αναγνωσθέν ευκρινώς προς τους συμβαλλομένους προς ούς υπέμνησα τον περί Μεταγραφής Νόμον,  και τους μάρτυρας, υπεγράφη παρ’ απάντων και εμού —.
      Μάρτυρες:  Ν. Ράδος    Σ.  Κανάτος .—
      Οι  Συμβαλλόμενοι:   Μ. Ράλλης,    Γ. Δ. Καρυτινός,  Ν. Παπαλέξης.
      Ο  Συμβολαιογράφος  Αθηνών   (Τ.Σ.)  Γ. Μπαρκάς
Μετεγράφη  εν Αγουλινίτζη  τη 22 Σβρίου του Χιλιοστού οκτακοσιοστού ογδοηκοστού ογδόου  1888  έτους.—
      Ο  επί των μεταγραφών Ειρηνοδίκης
                 (Τ.Σ)  Ο.  Μποσίκης
Αντίγραφον εκ του τόμου δεκάτου τρίτου και αύξοντα αριθμόν  εικοστού τρίτου, του Βιβλίου
Μεταγραφών  του Δήμου  Σκιλλοῦντος.
      Ο Μεταγραφοφύλαξ – Συμβολαιογράφος Κρεσταίνης
                 Κρέσταινα  30  Νβρίου  1924.
                           Ι.  Βούλγαρης

Σάββατο 23 Ιανουαρίου 2016

Οι αρχαίοι Έλληνες και ο οίνος!



Ο Πλάτωνας εικάζει πως η ετυμολογία του οίνου προέρχεται από το οιόνουν, επειδή γεμίζει έπαρση τον νουν ή ίσως οφείλεται στην λέξη όνησης (όνος;), δηλαδή αφέλεια.
Ο Ποσείδιππος λέει πως το κρασί που φέρνει δίψα είναι βλαβερό στην υγεία.
Ο περίφημος Πιττακός συμβούλευε τον Περίανδρο της Κορίνθου να μην μεθά για να μην μαθαίνουν ποιος πραγματικά είναι.
Ο Αριστοφάνης έλεγε πως το κρασί είναι το γάλα της Αφροδίτης.
Ο Ηρόδοτος έλεγε πως όταν κατεβαίνει το κρασί στο σώμα επιπλέουν τα κακά λόγια.
Ο 'Αλεξις αναφέρει πως το παλιό κρασί δεν είναι μόνο για να μας ευχαριστεί αλλά κάνει και καλό στην υγεία. Βοηθάει στο να χωνεύεται πιο εύκολα το φαγητό, δίνει δύναμη στο σώμα, κάνει το αίμα πιο κόκκινο, βοηθάει την κυκλοφορία και μας προσφέρει ήσυχο ύπνο.
Ο 'Ομηρος ισχυριζόταν πως όποιος πίνει ωφελείται. Έλεγε ακόμα πως οι θεοί μας έδωσαν τον οίνο για να μας διώχνουν τα προβλήματα.
Ο Δίφιλος αναφωνούσε: Πάνσοφε Διόνυσε, τι γλυκός που είσαι! Ανυψώνεις κάθε τι το ταπεινό.
Ο Ιπποκράτης ισχυρίζονταν πως το γλυκό κρασί δεν πειράζει στο κεφάλι.
 Ο μεγάλος Αριστοτέλης έλγε πως όποιος μεθάει από οίνο πέφτει με το πρόσωπο προς τα κάτω και όποιος από μπίρα πέφτει ανάσκελα, γιατί το κρασί από τα σταφύλια φέρνει πονοκέφαλο, ενώ το κρασί από το κριθάρι φέρνει ζαλάδα.
Τέλος, κατά την ελληνική μυθολογία, ο Διόνυσος ανέφερε πως έχει τρεις μόνο κρατήρες  και ανακάτευε το κρασί για τους σώφρονες. Τον πρώτο για την υγεία, που γι΄αυτήν πίνουν πρώτα όλοι. Τον δεύτερο για τον έρωτα και την απόλαυση. Τον τρίτο για τον ύπνο. Μόλις πιούν οι καλεσμένοι, επιστρέφουν στο σπίτι τους. Ο τέταρτος κρατήρας δεν μας ανήκει γιατί είναι για τις ύβρεις. Ο πέμπτος για θόρυβο. Ο έκτος για τρίκλισμα, ο έβδομος για να πέφτεις, ο όγδοος για μηνύσεις, ό ένατος για κακία και ο δέκατος για κακία.

Τετάρτη 20 Ιανουαρίου 2016

Αισώπου μύθοι: Αετός τα πτερά τιλθείς και αλώπηξ

(Ο αετός που τον μάδησαν και η αλεπού)


Μια φορά ένας άνθρωπος έπιασε έναν αετό, του ψαλίδισε τα φτερά και τον έβαλε με τις κότες στο κοτέτσι.
Ο αϊτός ήταν καταλυπημένος, δεν έβαζε τίποτα στο στόμα του από την στεναχώρια κι έμοιαζε σαν αιχμαλωτισμένος βασιλιάς. Τον αγόρασε έπειτα ένας άλλος άνθρωπος, τον μάδησε τελείως και μ' ένα μπάλσαμο που τον άλειψε έκαμε και ξαναφύτρωσαν τα φτερά του. Τότε ο αϊτός πέταξε, άρπαξε με τα νύχια του έναν λαγό και τον έφερε δώρο στον αφέντη του. Και μια αλεπού που τον είδε του είπε: "μην τον δίνεις σε τούτον εδώ, στον πρώτο να τον δώσεις, ο δεύτερος είναι που είναι καλός από φυσικό του, κάλιο να καλοπιάσεις τον άλλον, μην πάει και σε ξανατσακώσει και σου ρημάξει τα φτερά".
Το νόημα είναι πως για τους ευεργέτες μας ταιριάζουν ευγενικές ανταμοιβές, ενώ για τους κακούς πρέπει με εξυπνάδα να τους τυλίγουμε.

Κυριακή 17 Ιανουαρίου 2016

Αλή Μουλάς - Δελγιώτης, Ιστορικό Διήγημα! (Ε΄Μέρος)

ΑΛΗ ΜΟΥΛΑΣ 
Ιστορικό Διήγημα υπό Αγ. Τσελάλη  ( Ολυμπιακά Χρονικά 1970)


Τη γύρισε στην Εμινέ χανούμ, τη γυναίκα του που τον κοιτούσε εναγώνια στα μάτια. Πρόβαλε προκλητική η κοιλιά της κι’ ήταν σαν πρόσκληση, σαν παρόρμηση να πάει κοντά της. Και η φωνή του μαλάκωσε, γλύκανε η ματιά του.
- Όλοι ετοιμαστείτε…Θα φύγουμε…Όποιος δε θέλει ας μείνει να τον σφάξουν οι ζορμπάδες….
Εσηκώθη μια βουή και ένας ολοφυρμός γύρω του, στα τζαμιά, στα σπίτια.
- Όχι… δε φεύγουμε…Όχι που να πάμε;… Δεν τα΄αφήνουμε τα κονάκια μας…
- Όσοι δε θέλουν να τους σφάξουν οι ραγιάδες να ετοιμαστούν ευθύς να ξεκινήσουν.
Είπε κοφτά κι΄εμπήκε στο σαράγι. Εκεί ήταν ο τρανός δαρμός. Τραβάν οι γυναίκες τα μαλλιά, δέρνουν τ΄ άσπρα τους στήθια. Μοιρολογάν’ οι γέροντες. Αα, τούτος των γέρων ο κλαθμός. Οι ιμάμιδες με δάκρυα στα μάτια γδένουν τους μιναρέδες.
- Ώχου, κακό που πάθαμε εμείς και τα παιδιά μας.
¨Ηταν – τάχα- η διαίσθηση πως δε θα ξαναγύριζαν ποτέ σε τούτον τον ωραίο τόπο, που είχαν τα σπίτια και τα πλούτη τους, τους τάφους των δικών τους, του σκλάβους και τις δούλες τους;
Ήταν ανήμερα του Βαγγελισμού, 25 Μάρτη 1821.
Τ’ άστρα τρεμούλιαζαν να σβύσουν. Το μισοφέγγαρο στον ουρανό ήταν θολό και μελαγχολικό, γερμένο. Και το ζωγραφιστό στο μπαϊράκι του σαραγιού μίκραινε κι΄έσβαινε, ως το κατέβαζαν από του σαραγιού τον πύργο και το συδίπλωναν γοργά μαζί με τις ελπίδες τους. Αγάλλιαζαν οι Έλληνες, μαράζωναν οι Τούρκοι.
 Άαα! Τι δαρμός ήταν εκείνος και τι σπαραγμός… Τι κλάψες θλιβερές, τι μαύρα μοιρολόγια…Τι θριαμβευτικές φωνές, τι νικήτριες ιαχές, τι χαρούμενες κραυγές στην κορυφή του Άγιολιά.
Μάζεψαν όσα μπορούσαν ο καθένας. Πολλά τα ‘χωσαν στην γη, στις αυλές, στους κήπους, στων δέντρων τις κουφάλες, μέσα στις στέρνες…Με την απαντοχή να τα βρουν όταν ξαναγυρίσουν…Μάταιη ελπίδα…
Ο μυροβόλος της άνοιξης αέρας, που έπνεε από του Λυκαίου τις κορφές, πέρναγε από του λόφους του Κεραυσίου, δρόσιζε τις κοιλάδες, εχάιδευε τα όπλα των Ελλήνων στις βουνοκορφές κι’ έφερνε στ’ αυτιά των Τούρκων του Φαναριού τον χαρμόσυνο ήχο των ελληνικών σαλπίγγων και τον απειλιτικό κρότο των καριοφιλιών.
Σαν να νοιωσε μια περηφάνεια και μια χαρά παράξενη στα σωθικά του ο Αλή Μουλάς Δελγιώτης με τούτα τα ακούσματα που τάραζαν των Τούρκων τις καρδιές. Κι’ εμπήκε στο σαράγι, αδιάφορος για τον οδυρμό και τον κλαθμό των κοπελιών, των χανούμ, των σπαήδων, των επίσημων Τούρκων, που συσκεύαζαν τα δεφτέρια, τα κεμέρια, τα τζοβαϊρικά, τα’ ασημένια σκεύη, τα χρυσαφικά. Τα φόρτωναν στα ζώα. Αγκάλιασε την Εμινέ, την μπας χανούμ, την γυναίκα του, την ανέβασε στο άσπρο άλογο, έζωσε τ΄άρματά τουπήδησε στο σελωμένο άτι του, εβγήκε στην πλατεία του τζαμιού και κίνησε μπροστά.
Ήταν απομεσήμερο. Λίγο πριν πέσει ο ήλιος. Δεξιά ζερβιά οι δυνατοί, οι νέοι, πάνοπλοι. Στη μέση τα γυναικόπαιδα, οι άρρωστοι, οι γέροι. Έτοιμοι όλοι και νοιασμένοι, με το δάχτυλο στην σκανδάλι, σηκωμένα τα κοκκόρια των ντουφεκιών οι άντρες. Τα ζώα- κατοσταριές- κατάφορτα. Αφάνταστη η ταραχή,η σύγχυση, η βουή. Η συνοδεία έπιανε δυο ώρες διάστημα. Η μπροστέλα στην Ανδρίτσαινα, στο Φανάρι οι πισινοι. Τρεςι χιλιάδες ψυχές και τρεις χιλιάδες ζώα.
Το σούρουπο έφθασαν στην Ανδρίτσαινα. Και όταν πέρασαν την Τρανή βρύση και βγήκαν στον Μαυρία, έσφιξε τα χαλινά του αλόγου του ο Αλή Μουλάς, το κράτησε στον τόπο και φώναξε:
- Βρε Έλληνες…, μην είν’ εφτού οι Δελγιώτες;…
Η φωνή του κουδουνιστή, έφτασε στους Έλληνες που τους ακολουθούσαν καταπόδι ράχη σε ράχη στο δρόμο Φαναριού-Καρύταινας.
- Είναι ρε Τούρκο…Πίσω θα μέναν;…Γιατί ρωτάς;…
- Μην είν΄εφτού ο Φωτεινός ο Βώβος;…
- Εδώ είναι…Τι τον θέλεις;…
- Ναρθεί πιο κάτω να ιδωθούμε…
Ο καπετάν Αγγελής ο Βώβος κι΄ο γιός του ο Φωτεινός, άκουσαν την φωνή, την γνώρισαν. Δεν απάντησαν. Ντράπηκαν για τον αλλαξόπιστο. Το είδαν οι άλλοι Δελγιώτες, έννοιωσαν, βουβάθηκαν. Ήξεραν.
Περίμενε ώρα ο Αλή Μουλάς Δελγιώτης πάνω στο άτι του απάντηση. Δεν έλαβε. Έγυρε το κεφάλι θλιμμένος, σπιρούνισε το άτι του, ξαναμπήκε στη μπροστέλα μπροστινός. Βάδιζε η κολώνα στη Θεισόα. Κι’ ως έφθασε εκεί, εφάνη μπροστά τους περήφανο το κάστρο της Καρύταινας, το δυνατό και ξακουστό. Εβγήκε ένας ανακουφιστικός αστεναγμός από τα στήθεια τους, που τα επλάκωνε η φοβέρα των Κλεφτών, ο φόβος και η αγωνία. Έβαλαν χαρούμενες φωνές. Αλάλαξαν. Και προχώρησαν θαρρετά, σίγουροι, εμπήκαν στο στενό δερβένι του Αγιοθανασιού, στο Κοτύλιο. Τάχυνα το βήμα, έβιαζαν τους πεζούς, τους αδύνατους να τρέξουν, ζόριζαν τα ζα, να φθάσουν στη γέφυρα του Αλφειού, να διαβούν τον ποταμό να μπούνε στην Καρύταινα. Κατηφόριζαν το δρόμο. Άξαφνα σφύριξαν τα βόλια από τις βουνοκορφές. Βροντερή, τραναταχτερή, φοβερή φωνή ακούστη:
- Απάνου τους Έλληνες…Βαρείτε τους μουρτάτες…Στο ψαχνό….

Συνεχίζεται...

Αλή Μουλάς - Δελγιώτης, Ιστορικό Διήγημα! (Δ΄Μέρος)

ΑΛΗ ΜΟΥΛΑΣ 
Ιστορικό Διήγημα υπό Αγ. Τσελάλη  ( Ολυμπιακά Χρονικά 1970)


...» Να παραδώστε τάρματα, να φύγετε απείραχτοι. Ειδέ θα γίνει πόλεμος. Το κρίμα στο λαιμό σας για τα αθώα πλάσματα».
Επικρογέλασε ο αγάς.
- Σε ποιον να παραδώσουμε;… Στους σκλάβους, στα κοπέλια μας;
- Η Πόλη, όλη η Ελλάδα είναι Ελληνικά, ως ήταν και θα είναι. Οι Τούρκοι έφυγαν στην Κόκκινη Μηλιά. Εσείς τι καρτερείτε;
- Τίνος, τα λες εφτούνα, ρε γκιαούρη; Εβγήκε έξαλλος μπροστά ο φοβερός Καντράγας. Πέντ΄έξη νοματαίοι και οι χαϊνηδες παίρνουν στο λαιμό τους το φουκαρά ραγιά και παιδεύουν τη φτώχεια, δεν την αφίνουν να κοιτάξει τη φτώχεια της και τη δουλειά της…
- Γύρισε και πες΄τους να τραβηχτούνε οι πιστοί ραγιάδες μας και μην ακούν τους ψεύτες και τους κλέφτες. Αν θέλουν ρουσφέτια, ναρθούν εδώ οι προεστοί κι΄εδώ είμαι εγώ και για καλό και για κακό. Είπε επίσημα, με μαλακιά φωνή ο Αλή Μουλάς.
Υψώθηκε μια οχλαλοή. – «Να φύγουμε…, ίκινι…» - «Όχι, δε φεύγουμε…Θάνατος στους γκιαούρηδες…»
Ο κήρυκας έσχισε το πλήθος, πέρασε ατάραχος, μέριασαν,έφυγε.
Οι Τούρκοι ετοιμαστήκανε γοργά. Πίστεψαν πως τους έζωσαν χιλιάδες. Τάχασαν, τρόμαξαν. Άλλοι εφώναζαν να φύγουν, να προλάβουν να μπούνε στο κάστρο της Καρύταινας. Άλλοι απειλούσαν κι΄έβριζαν, αλλάλαζαν.
Μοιρολογούσε σα γυναίκα ο Καρατζαφέρ αγάς του Ζάχα.
- Ό, έ, μπούκουρο Φανάρι!...Άαχ, όμορφο Φανάρι…Αλλάχ, Αλλάχ. Φανάρι με τα κρύα νερά, με τις τρανές κυράδες, με τις βαριές αρχόντισσες, τις καλομαθημένες, όπου δε καταδέχονται τη γη να την πατήσουν, τώρα θα καταντήσουνε κοπέλες των ραγιάδων…Να κουβαλάν ζαλιά με τα βαρέλια το νερό και να φυλάν γουρούνια…Χούφτιξε και τράβαγε τα δασειά του γένια.
Δεν το χωράει το μυαλό τους, δεν το δέχεται η ψυχή τους ν΄αφίσουν το Φανάρι τους το δροσερό, το πολυαγαπημένο…Πώς να το αφίσουν να πέσει στα χέρια των ραγιάδων τους, που δούλευαν ως εχτές και έσκυφταν και τους έσφιγγαν της σκλαβιά στους τα λουριά και τους έσφιγγε και η φτώχεια και η σκλαβιά και τώρα σφίγγουν το Φανάρι και σφίγγεται και των Τούρκων η ψυχή…
Γύρω στον Αλή Μουλά τρέμουν μανούλες με παιδιά, γυναίκες για τους άντρες…Τρέμουν μη ρωμιέψουν τα παιδιά τους οι Ρωμιοί, μη χριστιανέψουν τα χανουμάκια τους, τα τσογλάνια τους οι γκιαουροπαπάδες. Οι ΄γέροι τραβάν τις γενειάδες τους και σφίγγουν τα δόντια. Απ’ άκρη σ’  άκρη στο Φανάρι σπαραγμός, αλλαλαγμός και βόγγος.
Σφίγγεται η ψυχή τους. Είναι δεμένη με τα σπίτια τους, τα δέντρα τους, τις αυλές, τις βρύσες… Ξεσηκώνεται τούτο το βιος; Τι να πρωτοπάρουν! Σηκώνονται τα πολυτελέστατα σαράγια, οι κατάμεστες αποθήκες, τα πελεκητά τζαμιά;…Πως ν’ αφίσουν τα κτήματά τους; Πώς να μαζέψουν τόσα σκεύη, έπιπλα, στολίδια, ρουχισμό; Ξεριζώνεται η ψυχή τους από ούλα τούτα;
Και που να πάνε;…Πώς να πάνε, που η Κλεφτουριά έζωσε το Φανάρι; Κλείσανε οι στράτες του Μοριά..
Ααα, τούτη η απρόσμενη συφορά! Απλώνονται τα χέρια προς τον Αλή Μουλά ικετευτικά, μ’ ελπίδα στην αξιωσύνη του. Στυλώνονται τα μάτια φοβισμένα, τα χείλη σφιγμένα από απελπισιά και πίκρα, με πίστη στην αντρειωσύνη του.
- Να φύγουμε…Θα μας σφάξει η Κλεφτουριά… Θ’ απολυθεί η ξυπολυσιά, η γύμνια και η λίμα και ποιος μπορεί να την κρατήσει;…
Συγκλονίστικε από της απελπισιάς τα λόγια ο Αλή Μουλάς. Κύτταξε όλο τούτο το πλήθος των ανθρώπων, που ήταν ως τα χτες αμέριμνο κι’ αγέρωχο κι’ ευτυχισμένο. Είδε τις γυναίκες με τα παιδιά στην αγκαλιά ξώφρενες και τα παιδιά στις αγκαλιές τους παραξενεμένα. Κι΄ ήταν οι ματιές τους όλο φως κι’ αγγελικό φτερούγισμα. Έγνεφαν με τα χεράκια τους και του χαμογελούσαν. Έπεσε η ματιά του στην Εμινέ χανούμ, στα σπλάχνα της, που έθρεφαν το σπλάχνο του. Κι’ εστράφη ψηλά στο Λύκαιο, ακολουθώντας την αμφίγνωμη σκέψη που τον βασάνιζε.
Πώς να παρατήσει ούλους τούτους τους ανθρώπους που τον αγάπησαν; Τα’ αδύναστα, τ’ αθώα πλάσματα που κρέμονται στο λαιμό του; Τίναξε το κεφάλι του και η ολομέταξη φούντα του πλατειού κόκκινου φεσιού του ετινάχτη πέρα δώθε με το τίναγμα του κεφαλιού του. Και είπε:

- Ετοιμασθήτε…Να φύγουμε…Θα φύγουμε…Να πάμε στην Καρύταινα, όσο να περάσει το κακό…Πάρτε ό,τι, όσα μπορείτε…Θα γυρίσουμε και θα τα ξαναβρούμε. Οι ραγιάδες, που κράζουνε για λευτεριά, - τι λευτεριά; Η λευτεριά είναι γι’ αυτούς θάνατος – θα φαγωθούν συναμεταξύ τους. Ο σκλάβος αν ξεσκλαβωθεί, θέλει να γίνει σκλαβωτής, για να σκλαβώσει άλλους. Μη φοβώστε. Θα γυρίσουμε στα σπίτια μας, στο βιος μας…Είπε, έρριξε στο πλήθος τη ματιά του και η μορφή του εσκλήρηνε, η φωνή του αγρίεψε.
Συνεχίζεται...

Παρασκευή 1 Ιανουαρίου 2016

Γιόρταζαν οι αρχαίοι Έλληνες την Πρωτοχρονιά;


Φαίνεται πως στην αρχαία Ελλάδα δεν γιορταζόταν η Πρωτοχρονιά καθώς για τότε μεγαλύτερη σημασία είχε η αρχή κάθε μήνα που ονομαζόταν νουμηνία. Στην Αθήνα, ωστόσο, μια επιγραφή μας πληροφορεί για μια θρησκευτική τελετή που γινόταν στην αρχή του νέου έτους ή σωστότερα την τελευταία ημέρα του απερχομένου, αφορούσε όμως περιορισμένο αριθμό ατόμων. Επρόκειτο για μια θυσία των απερχόμενων αξιωματούχων στον Δία Σωτήρα και την Αθηνά Σωτείρα και απέβλεπε στην εξασφάλιση της εύνοιας των θεών αυτών για τη νέα χρονιά.
Οι πρόγονοι μας είχαν δημιουργήσει ένα ημερολόγιο με βάση τις λατρευτικές τους εκδηλώσεις. Το πρώτο γραπτό δείγμα που έχουμε μέχρι σήμερα είναι κάποιες από τις πλάκες που υπάρχουν γραμμένες οι εορτές των Αθηναίων στα τέλη του 5ου αιώνα π.Χ.
Στην αρχαία Αθήνα λοιπόν ο Νικόμαχος κατέγραψε τις λατρευτικές εορτές ανά μήνα και έτσι υπήρχαν σαν θρησκευτικός κώδικας στημένες πλάκες που καθόριζαν τις ημερομηνίες. Η γραφή πάνω στις πλάκες αυτές ήταν βουστροφηδόν (λέξη προερχόμενη από την ανάποδη κίνηση του βοδιού), δηλαδή συνέχιζε από το τέλος προς την αρχή. Ο βασιλιάς που εξέλεγαν οι Αθηναίοι κάθε δύο χρόνια είχε την υποχρέωση να ελέγχει την τήρηση το ημερολογίου και τις γιορτές.
Στην αρχαία Ελλάδα το έτος το αποτελούσαν δώδεκα σεληνιακοί μήνες, οι οποίοι είχαν συνήθως 29 και 30 ημέρες εναλλάξ (πρόκειται για τους «κοίλους» και «πλήρεις» μήνες, αντίστοιχα, των Αρχαίων). Τα όρια κάθε μήνα τα σηματοδοτούσε η εμφάνιση δύο νέων φεγγαριών, επομένως η διάρκειά του ήταν περίπου 29 ½ ημέρες. Ωστόσο η καθιέρωση ενός έτους 354 ημερών δημιουργούσε πρόβλημα και, αν δεν λαμβάνονταν μέτρα, συνεχώς θα διογκωνόταν, αφού ένα ηλιακό έτος έχει 365 ημέρες. Για να εκμηδενίσουν τη διαφορά αυτή πρόσθεταν κατά διαστήματα, συνήθως ανά διετία, έναν εμβόλιμο μήνα διάρκειας περίπου 22-23 ημερών. Πιθανότατα οι Έλληνες χρησιμοποίησαν ημερολογιακό έτος 12 μηνών περίπου τον 8ο αι. π.Χ., αφού μνεία της ύπαρξής του εντοπίζεται στον Ησίοδο, αν και ορισμένοι αμφισβητούν την αξία της μαρτυρίας αυτής.

Η σχέση ανάμεσα στο ημερολογιακό έτος και στις γιορτές ήταν για τους Έλληνες στενή, όπως αποδεικνύεται από το ότι τα ονόματα των περισσοτέρων μηνών τους προέρχονταν από ονομασίες γιορτών που τελούνταν κατά τους μήνες αυτούς. Οι γιορτές αυτές σπάνια σχετίζονται με επεισόδια από τη ζωή των ίδιων των θεών (παράδειγμα ο μήνας Γαμηλιώνας (Ιανουάριος), κατά τον οποίο γιορταζόταν ο ιερός γάμος του Δία και της Ήρας, οι ανθρώπινοι γάμοι θεωρούνταν επανάληψη του γάμου αυτού) και συνήθως έχουν να κάνουν με τις αγροτικές ασχολίες που ελάμβαναν χώρα κατά το αντίστοιχο χρονικό διάστημα και με τις οποίες ο άνθρωπος εξασφάλιζε τη σοδειά του συνεπώς και την ύπαρξη και διαιώνισή του. Το ότι σε αρκετά μέρη του αρχαίου ελληνικού κόσμου τα ονόματα των μηνών δεν σχετίζονται με τις γιορτές των σημαντικότερων θεών τους αλλά συνήθως με αυτές του Απόλλωνα σημαίνει ότι στην καθιέρωσή τους πρέπει να έχει συμβάλει αποφασιστικά ένα ιερό του θεού αυτού με πανελλήνια αποδοχή, όπως αποδεδειγμένα ήταν αυτό στους Δελφούς.
Μόλις στα ρωμαϊκά χρόνια και κάτω από την επίδραση της ίδιας της Ρώμης άρχισε ο εορτασμός της Πρωτοχρονιάς, ο οποίος επεκτάθηκε σε όλη την επικράτεια της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, επομένως και στον ελληνικό χώρο. Ήταν ο Ιούλιος Καίσαρας που το 46 π.Χ. καθιέρωσε την 1η Ιανουαρίου ως αρχή του έτους, κάτι που έκτοτε γνώρισε ευρεία διάδοση στη Δύση με λιγοστές και περιορισμένες τοπικά και χρονικά εξαιρέσεις, όπως π.χ. στην εποχή του Καρόλου του Μεγάλου (ο τελευταίος επειδή συνέβη να ανεβεί στον θρόνο τα Χριστούγεννα του 800 μ.Χ. όρισε για την επικράτειά του ως αρχή του χρόνου τις 25 Δεκεμβρίου). Στον Ιούλιο Καίσαρα και στις γνώσεις του περίφημου αστρονόμου από την Αλεξάνδρεια Σωσιγένη, τη συνδρομή του οποίου είχε ζητήσει, οφείλουμε και την προσαρμογή του έτους στη διάρκεια της περιστροφής της Γης γύρω από τον Ήλιο. Η σειρά των μηνών που ισχύουν σήμερα, η διάρκεια και οι ονομασίες τους οφείλονται εν πολλοίς στη διορατικότητα του ρωμαίου στρατηλάτη και πολιτικού.


Πρωτοχρονιά και Ημερολόγιο
Η πρωτοχρονιά λοιπόν για τους αρχαίους άρχιζε με την εμφάνιση της νέας σελήνης (νουμηνία) μετά τη θερινή ισημερία, δηλαδή γύρω στις 15 Ιουλίου. Ο πρώτος μήνας (μέσα Ιουλίου – μέσα Αυγούστου) του αττικού ημερολογίου ήταν ο Εκατομβαιών που είχε πάρει το όνομά του από τα Εκατόμβαια, μία γιορτή που γινόταν προς τιμή του Απόλλωνα. Κατά τη διάρκεια του μήνα γιορτάζονταν στην Αθήνα εκτός από τα Εκατόμβαια, τα Κρόνια, τα Συνοίκια και τα Παναθήναια (με κορυφαία τη μέρα των γενεθλιών της Θεάς Αθηνάς, στις 28 του μήνα).
Ο δεύτερος μήνας (μέσα Αυγούστου – μέσα Σεπτεμβρίου) ονομαζόταν Μεταγειτνιών και είχε πάρει το όνομά του από τη γιορτή Μεταγείτνια προς τιμή του Απόλλωνα, του θεού που παράστεκε στην αλλαγή γειτόνων. Το μήνα αυτό γίνονταν και τα Ηράκλεια στο Κυνόσαργες.
Ο τρίτος μήνας του έτους (μέσα Σεπτεμβρίου – μέσα Οκτωβρίου) ονομαζόταν Βοηδρομιών κι είχε πάρει το όνομά του από τη γιορτή Βοηδρόμια που γινόταν κι αυτός προς τιμή του Απόλλωνα. Άλλες γιορτές του μήνα ήταν τα Γενέσια, μια γιορτή της Αρτέμιδος Αγροτέρας, και τα Μυστήρια που είχαν διάρκεια πολλών ημερών.
Ο τέταρτος μήνας (μέσα Οκτωβρίου – μέσα Νοεμβρίου) ονομαζόταν Πυανεψιών, από τη γιορτή Πυανέψια που γινόταν και πάλι προς τιμή του Απόλλωνα. Το μήνα αυτό γιορτάζονταν πολλές γιορτές όπως τα Προηρόσια, τα Οσχοφόρια, τα Θήσεια, τα Στήνια, τα Θεσμοφόρια, τα Χαλκεία και τα Απατούρια
Ο πέμπτος μήνας (μέσα Νοεμβρίου – μέσα Δεκεμβρίου) ονομαζόταν Μαιμακτηριών, από τη γιορτή Μαιμακτήρια που γινόταν προς τιμή του Δία, επειδή τον θεωρούσαν θεό των θυελλών (μαίμαξ = θυελλώδης). Το μήνα αυτό γίνονταν στην Αθήνα και τα Πομπαία.
Ο έκτος μήνας (μέσα Δεκεμβρίου – μέσα Ιανουαρίου), είχε το όνομα Ποσειδεών, από τα Ποσείδεα μια γιορτή προς τιμή του Ποσειδώνα. Το μήνα αυτό γίνονταν ακόμη τα Αλώα και τα Κατ” αγρούς Διονύσια.
Ο έβδομος μήνας (μέσα Ιανουαρίου – μέσα Φεβρουαρίου) ονομαζόταν Γαμηλιών, από τη γιορτή Γαμήλια, τον » ιερό γάμο» του Δία με την Ήρα. Άλλη γιορτή του μήνα ήταν τα Λήναια.
Ο όγδοος μήνας ήταν ο Ανθεστηριών (μέσα Φεβρουαρίου – μέσα Μαρτίου). Ο μήνας είχε πάρει το όνομά του από τα Ανθεστήρια που γίνονταν προς τιμή του Διονύσου. Άλλη γιορτή του μήνα ήταν τα Διάσια.
Ο ένατος μήνας (μέσα Μαρτίου – μέσα Απριλίου) ονομαζόταν Ελαφηβολιών, από τη γιορτή Ελαφηβόλια, προς τιμή της Άρτεμης. Επίσης γιορτάζονταν Ασκληπίεια, τα εν άστει Διονύσια και τα Πάνδια.
Ο δέκατος μήνας (μέσα Απριλίου – μέσα Μαΐου) ονομαζόταν Μουνιχιών από τη γιορτή Μουνίχια προς τιμή της Άρτεμης. Ο μήνας είχε ακόμη την Εορτή του Έρωτα (στις 4 του μήνα), την Πομπή προς το Δελφίνιον και τα Ολυμπιεία.
Ο ενδέκατος μήνας (μέσα Μαΐου – μέσα Ιουνίου) ονομαζόταν Θαργηλιών από τη γιορτή Θαργήλια, προς τιμή της Άρτεμης και του Απόλλωνα. Άλλες γιορτές ήταν τα Βενδίδια, τα Πλυντήρια και τα Καλλυντήρια.
Και ο δωδέκατος μήνας ονομαζόταν Σκιροφοριών από τη γιορτή Σκιροφόρια προς τιμή του Ποσειδώνα. Τον ίδιο μήνα γιορτάζονταν τα Διιπόλιεια και τα Διισωτήρια.
Στο αττικό ημερολόγιο κανένας μήνας δεν έχει πάρει το όνομά του από κάποια γιορτή της Αθηνάς μολονότι η Αθηνά ήταν η θεά της πόλης. Τα ονόματα έχουν την τάση να ευνοούν γιορτές του Απόλλωνα και της Άρτεμης.
Οι μήνες και οι αντιστοιχίες τους με τους σημερινούς αναφέρονται παρακάτω:
Εκατομβαίων (30 ημέρες) 16 Ιουλίου – 15 Αυγούστου
Μεταγειτνιών (29 ημέρες) 16 Αυγούστου – 15 Σεπτεμβρίου
Βοηοδρομιών (30 ημέρες) 16 Σεπτεμβρίου – 15 Οκτωβρίου
Πυανεψιών (29 ημέρες) 16 Οκτωβρίου – 15 Νοεμβρίου
Μαιμακτηριών (30 ημέρες) 16 Νοεμβρίου – 15 Δεκεμβρίου
Ποσειδεών (29 ημέρες) 16 Δεκεμβρίου – 15 Ιανουαρίου
Γαμηλιών (30 ημέρες) 16 Ιανουαρίου – 15 Φεβρουαρίου
Ανθεστηριών (29 ημέρες) 16 Φεβρουαρίου – 15 Μαρτίου
Ελαφηβολιών (30 ημέρες) 16 Μαρτίου – 15 Απριλίου
Μουνιχιών (29 ημέρες) 16 Απριλίου – 15 Μαϊου
Θαργηλιών (30 ημέρες) 16 Μαϊου – 15 Ιουνίου
Σκιροφοριών (29 ημέρες) 16 Ιουνίου – 15 Ιουλίου
Η πρώτη ημέρα κάθε μήνα ονομαζόταν νουμηνία.

Παρασκευή 18 Δεκεμβρίου 2015

Αισώπου Μύθοι: Ο Αετός καί Κολοιός καί Ποιμήν.


Ένας Αϊτός χίμηξε κάτω από ψηλό βράχο κι άρπαξ΄ έν' αρνί και μια καλιακούδα που το παρατήρησε ζήλεψε και θέλησε να κάμει το ίδιο, χύθηκε λοιπόν με πολύ σάλαγο κι έπεσε απάνω σ' ένα κριάρι. Μα τα νύχια της γαντζώθηκαν μέσα στα μαλλιά και μην μπορώντας να ξεμπλέξει τίναζε τα φτερά της, ώσπου ο βοσκός παρατήρησε τι είχε γίνει, έτρεξε λοιπόν, την έπιασε και, αφού της έκοψε τα ακροφτέρουγα, την πήγε, σα βράδιασε στα παιδιά του. Κι όταν τα παιδιά τον ρωτούσαν τι πουλί ήταν, εκείνος τους είπε "εγώ ξέρω καλά πως είναι καλιακούδα, το ίδιο θέλει να είναι αϊτός".
Έτσι όποιος παραβγαίνει με τους ανωτέρους του δεν είναι μόνο που δεν καταφέρνει τίποτα, κοντά στην συμφορά γίνεται και γελοίος και θεωρώ πως κάθε ομοιότητα με την εποχή που που ζούμε είναι εντελώς τυχαία και  πέραν των προθέσεων του υπογράφοντος.

Ο Αίσωπος και οι Μύθοι του.

Θα ξεκινήσω μια νέα ενότητα με θέμα τον Αίσωπο και τους μύθους του που μεγάλωσαν γενιές και γενιές ανθρώπων πάνω στην γη πάνω από 2500 χρόνια, θα εντάσσεται μεν μέσα στην ετικέτα Αρχαία Ελλάδα, όμως είναι μια συλλογή που από μόνη της είναι ένα πολύ σημαντικό κεφάλαιο του αρχαίου ελληνικού κόσμου. Λίγα λόγια για τον μυθοποιό είναι απαραίτητα να γνωρίζουμε ως ελάχιστο φόρο τιμής.


Ο Αίσωπος ήταν αρχαίος Έλληνας μυθοποιός και μυθογράφος. Θεωρείται ιδρυτής του λογοτεχνικού είδους που σήμερα ονομάζεται παραβολή ή αλληγορία. Για τη ζωή του δεν υπάρχουν ακριβείς και συγκεκριμένες πληροφορίες, από πολλούς μάλιστα αμφισβητείται ακόμη και η ύπαρξή του.
Είναι ο διασημότερος από τους αρχαίους μυθοποιούς, αναμφισβήτητος πατέρας του αρχαίου μύθου. Θεωρείται επίσης ο κορυφαίος της λεγόμενης διδακτικής μυθολογίας. Δεν έγραψε κανέναν από τους μύθους αλλά τους διηγόταν προφορικά.
Τη βιογραφία του Αισώπου συνέγραψε τον 14ο μ.Χ. αιώνα ο μοναχός Μάξιμος Πλανούδης και περιέχονται σ' αυτή πολλά ανέκδοτα για τη ζωή και την εν γένει δράση του.
Η γέννησή του τοποθετείται τον 7ο αιώνα π.Χ, η δράση του όμως τον 6ο αιώνα π.Χ. και Όπως ακριβώς και με τον Όμηρο πολλές πόλεις και χώρες ερίζουν θέλοντάς τον δικό τους: τόπος καταγωγής του αναφέρεται η Φρυγία, ενώ σύμφωνα μ' άλλους γεννήθηκε στη Σάμο ή τη Θράκη, τις Σάρδεις, την Αίγυπτο ή και άλλες περιοχές της Αφρικής, όπως την Αιθιοπία, στηριζόμενοι στο ότι στις ιστορίες του εμφανίζονται ζώα άγνωστα τότε στην Ευρώπη και την Αφρική. Ο μεγάλος αριθμός των τόπων αυτών δικαιολογείται και από τα πολλά ταξίδια που φέρεται να έκανε ο Αίσωπος.
Μεταγενέστερες μαρτυρίες τον αναφέρουν να παίρνει μέρος στο συμπόσιο των Επτά σοφών και να ελέγχει με την ευφυολογία και τη σοφία του τους λόγους τους. Επίσης τον φέρουν στις Σάρδεις στην αυλή του βασιλιά Κροίσου, του οποίου ήταν ευνοούμενος και σύμβουλος.
O Αίσωπος ήταν ταπεινής καταγωγής (ο θρύλος τον παρουσιάζει ως κακόμορφο) και πραγματικό τέρας ασχήμιας: μαυριδερός, καμπούρης, τραυλός, κοντόλαιμος, στραβοπόδης με μύτη πλακουτσωτή και κεφάλι τριγωνικό, αλλά παράλληλα ήταν ευφυέστατος. Παρ' ότι όσο ζούσε ήταν δούλος, οι Αθηναίοι του έστησαν αργότερα ανδριάντα, για να δείξουν έτσι ότι κάθε άνθρωπος αξίας πρέπει, ανεξάρτητα από τη καταγωγή του, να τιμάται.
Ο Αίσωπος γεννήθηκε κατά πάσα πιθανότητα, από οικογένεια δούλων, το 625 π.Χ., στο Αμόριο της Φρυγίας, ήταν δούλος του φιλόσοφου Ιάδμονα, έζησε στη Σάμο, ταξίδεψε στην Αίγυπτο και την Ανατολή και πέθανε στους Δελφούς, όπου είχε σταλεί από το βασιλιά Κροίσο γα να λάβει χρησμό του μαντείου το 560 π.Χ. Κατηγορήθηκε για ιεροσυλία και καταδικάστηκε σε θάνατο από ιεροδικαστές. Γκρεμίστηκε δε από τη κορφή του Παρνασσού. Οι εκδοχές ως προς τους λόγους του θανάτου του, είναι αρκετές και διαφορετικές.
Πρωταγωνιστές στους μύθους του Αισώπου είναι, κατά το πλείστον, ορισμένα ζώα, όπως η αλεπού, ο λύκος, το λιοντάρι, το ελάφι κ.ά. Κυρίως είναι διάλογοι μεταξύ ζώων που μιλούν κι ενεργούν σαν άνθρωποι, ενώ υπάρχουν και μερικοί με ανθρώπους ή θεούς. Πρόκειται για μικρά οικιακά αφηγήματα, διατυπωμένα με μεγάλη συντομία. Ο χαρακτήρας τους είναι ηθικοδιδακτικός, συμβολικός κι αλληγορικός. Οι Μύθοι αυτοί έχουν ιδιαίτερη χάρη, θαυμαστή απλότητα κι άφταστη διδακτικότητα. Είναι παρμένοι από τη καθημερινή ζωή και τη φύση. Είχε τη μοναδική ικανότητα να δίνει στα ζώα ανθρώπινες ιδιότητες, ψυχή και λαλιά, σε τέτοιο βαθμό που να θεωρείς ότι οι μύθοι του ήταν κάποτε η πραγματικότητα και όλα αυτά που διηγείται έχουν συμβεί. Βασικό χαρακτηριστικό των διηγήσεών του ήταν το επιμύθιο το οποίο ήταν εύληπτο για τα παιδιά και το λαό.
Επιλογή μύθων του Αισώπου σε πεζό λόγο εξέδωσε ο Δημήτριος ο Φαληρεύς στα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ. Η συλλογή αυτή δε σώζεται και μόνο ποιητικές επεξεργασίες του Βαβρίου στα ελληνικά, του Φαίδρου στα λατινικά κι άλλων, διέσωσαν το υλικό της επιτομής εκείνης. Όλες οι σωζόμενες σήμερα συλλογές είναι πολύ μεταγενέστερες και προέρχονται από τον 1ο ή 2ο αιώνα κι έπειτα. Οι μύθοι του έχουν συγκεντρωθεί σε «Συλλογή Αισώπειων Μύθων».
Πρώτη φορά εκτυπώθηκαν στο Μιλάνο το 1479 μ.Χ., στην Βενετία το 1525 και 1543 από την οικογένεια τυπογράφων Damiano di Santa Maria ενώ ακολούθησε μία έκδοση στο Παρίσι το 1547. Ο Κοραής τους τύπωσε το 1810 στο Παρίσι κι ακολούθησε κριτική έκδοση το 1852 στη Λειψία από τον Χαλμ. Έκτοτε πολλές εκδόσεις παρουσιάστηκαν κι οι Μύθοι πιστεύεται πως έχουν διαβαστεί παγκοσμίως σχεδόν όσο κι η Βίβλος. Η πιο πρόσφατη έκδοση τους έγινε από τον βρετανικό εκδοτικό οίκο Penguin (1997) σε 50.000 αντίτυπα. Η απόδοση τους στη νέα ελληνική γλώσσα έγινε από τους Ανδρόνικο Νούκιο και Γεώργιο Αιτωλό, που έζησαν τον 16ο αιώνα.
Υπό το όνομα του Αισώπου υπάρχει ένα επίγραμμα στην Παλατινή Ανθολογία (Χ 123)
Εν μέρει πηγή: wikipedia