Ο ΑΥΤΟΜΑΤΟΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΑΦΕΤΗΡΙΑΣ ΤΩΝ ΙΠΠΟΔΡΟΜΙΩΝ ΣΤΟΥΣ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

Στο έκτο βιβλίο του έργου «Ελλάδος περιήγησις», «Ηλιακά Β΄», ο Παυσανίας ασχολείται ιδιαίτερα με την περιγραφή της Ολυμπίας και των Ολυμπιακών Αγώνων, που διεξάγονταν σ' αυτήν. Στο κεφάλαιο 20 περιγράφει το Ολυμπιακό στάδιο και τον ιππόδρομο, για τον οποίο αναφέρει: «Περνώντας το στάδιο, όπου κάθονται οι ελλανοδίκες, υπάρχει ο χώρος του ιπποδρόμου και η αφετηρία των αλόγων. Η αφετηρία αυτή έχει το σχήμα της πλώρης ενός πλοίου με το έμβολο στραμμένο προς το διάδρομο... Στην άκρη τον εμβόλου βρίσκεται ένα δελφίνι φτιαγμένο από χαλκό και προσαρμοσμένο πάνω σε ξύλινο δοκάρι...

Σε κάθε Ολυμπιάδα κατασκευάζεται από άψητους πλίνθους ένας βωμός, επιχρισμένος εξωτερικά με κονίαμα, τοποθετημένος περίπου στη μέση της πλώρης. Πάνω στο βωμό βρίσκεται χάλκινος αετός, με απλωμένα σε όλο τους το μήκος τα φτερά του. Ο Αφέτης, ο υπεύθυνος για την εκκίνηση των άλογων, βάζει σε κίνηση το μηχάνημα (μηχάνημα είναι και αρχαίος όρος), που βρίσκεται μέσα στο βωμό. Και είναι φτιαγμένο με τέτοιο τρόπο, ώστε να κάνει τον αετό να αναπηδά και να πετάγεται τόσο ψηλά, που να γίνεται ορατός από τους θεατές, ενώ (ταυτόχρονα) το δελφίνι πέφτει στο έδαφος». (Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγησις, 6, 20, 10).Ο Παυσανίας αναφέρει ρητά πως: «Ο Κλεοίτας, γιος του Αριστοκλέους, ήταν ο πρώτος που σκέφτηκε, εφεύρε και κατασκεύασε τους μηχανισμούς της αφετηρίας τον Ολυμπιακού ιπποδρόμου». Αναφέρει μάλιστα και έναν δεύτερο μηχανικό, τον Αριστείδη, που βελτίωσε το ίδιο μηχάνημα με δικές του καινοτομίες (6, 20, 14).

 http://www.ellinikoarxeio.com/